AlphaGo : ปัญญาประดิษฐ์แห่งหมากล้อม
จากบทความคราวที่แล้วที่ได้นำเสนอเรื่องราวและประวัติของหมากล้อม (คลิกอ่านได้จากบทความ โกะ หมากเป็นล้อมหมากตาย) มาคราวนี้จะขอกล่าวถึงผู้เล่นหมากล้อมหน้าใหม่ที่กำลังโด่งดังในปัจจุบัน ทว่าผู้เล่นหมากล้อมคนนี้ไม่ใช่มนุษย์ แต่เป็นโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ออกแบบมาเพื่อเล่นหมากล้อมโดยเฉพาะ เจ้าโปรแกรมนี้มีชื่อว่า AlphaGo (อัลฟ่าโกะ) สร้างขึ้นโดยใช้หลักของปัญญาประดิษฐ์ หรือ AI (Artificial Intelligence) ในการประมวลผลและวางหมากในแต่ละตา AlphaGo สร้างขึ้นโดย บริษัท DeepMind ก่อนที่จะถูก บริษัท Google เข้าซื้อหุ้นและควบรวมกิจการในปี 2014 และเปลี่ยนชื่อบริษัทเป็น Google DeepMind
ขอบคุณภาพประกอบจาก
http://marketbusinessnews.com/artificial-intelligence-stunned-experts-and-won-at-toughest-game-ever/122552
AlphaGo ทำการแข่งขันกับนักเล่นหมากล้อมระดับโลกครั้งแรกเมื่อเดือนตุลาคม 2015 โดยเป็นการพบกับ คุณฝานฮุย (Fan Hui) แชมป์หมากล้อมยุโรป และชนะไปถึง 5-0 เกม ทำให้นักเล่นหมากล้อมทั่วโลกต่างจับตามาที่เจ้าโปรแกรมตัวนี้ และเมื่อเดือนมีนาคม 2016 เจ้าโปรแกรม AlphaGo ก็ยิ่งถูกจับตามากยิ่งขึ้น เมื่อชนะการแข่งขันกับแชมป์หมากล้อมจากประเทศเกาหลีใต้ คุณอี เซดล (이세돌 Lee Se-dol) ที่อยู่ในระดับ 9 ดั้งมืออาชีพไปถึง 4-1 เกม หลังจบการแข่งขันดังกล่าว ทางสมาคมหมากล้อมประเทศเกาหลีใต้ได้มอบระดับ 9 ดั้งมืออาชีพกิตติมศักดิ์ (Honorary Professional 9-Dan) ให้กับเจ้า AlphaGo ด้านเว็บไซต์ Goratings ซึ่งเป็นเว็บไซต์จัดอันดับนักเล่นหมากล้อมทั่วโลกได้ปรับให้ AlphaGo เป็นอันดับ 2 ของโลก ส่วนคุณอี เซดล ตกไปอยู่อันดับ 5 ของโลก
คุณอี เซดล ขณะกำลังแข่งหมากล้อมกับ AlphaGo
ขอบคุณภาพประกอบจาก - http://www.forbes.com/forbes/welcome/
หลังจากความพ่ายแพ้ของ คุณอี เซดล ต่อปัญญาประดิษฐ์ ก็เกิดการถกเถียงและวิเคราะห์ถึงสาเหตุเป็นวงกว้าง อาทิ คุณอีเป็นมนุษย์ ย่อมมีความรู้สึก ความกดดัน ความเครียดสะสมเข้ามาเกี่ยวข้อง ทำให้เกิดการตัดสินใจเดินหมากผิดพลาด บ้างก็ว่าเป็นเพราะเจ้า AlphaGo มีการจดจำรูปแบบของหมากล้อมจากการซ้อมเป็นหมื่น ๆ เกม ทำให้ในแต่ละตาที่จะวางหมากมีการวิเคราะห์ทางเลือกไว้ได้อย่างสมบูรณ์ บ้างก็ว่าเกมหมากล้อมเป็นเกมของมนุษย์ การใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์มาแข่งขันซึ่งมีระบบประมวลผลสูงกว่าสมองของมนุษย์ทำให้เกิดความได้เปรียบมากมายในการแข่งขัน อย่างไรก็ตามการแข่งขันดังกล่าวก็ทำให้รัฐบาลเกาหลีใต้อัดฉีดเงินลงทุน 1 ล้านล้านวอนเพื่อวิจัยเรื่อง AI เป็นการเร่งด่วน ซึ่งแต่เดิมทางรัฐบาลเกาหลีใต้มีแผนจะเปิดศูนย์วิจัย AI ในปี 2017 อยู่แล้ว โดยภาคเอกชนที่ประกาศเข้าร่วมโครงการวิจัย AI กับรัฐบาลเกาหลีใต้ ได้แก่ Samsung, LG, SK Telecom, KT, Naver และ Hyundai
ขอบคุณภาพประกอบจาก
http://kotaku.com/ai-learns-to-beat-master-of-ancient-chinese-board-game-1755564323
เบื้องหลังความสำเร็จของ AlphaGo ก็คือมนุษย์ผู้ออกแบบและสร้างมันขึ้นมานั่นเอง ซึ่งผู้ที่ริเริ่มโครงการดังกล่าวและเป็นผู้ก่อตั้งบริษัท DeepMind ก็คือ คุณเดมิส ฮาสซาบิส (Demis Hassabis) ลูกครึ่งชาวไซปรัส-สิงคโปร์ แต่ไปเติบโตที่ประเทศอังกฤษ คุณเดมิสเกิดเมื่อวันที่ 27 กรกฎาคม 1976 เขามีความสามารถในการเขียนโปรแกรมตั้งแต่เด็ก ขณะที่เขาอายุได้เพียง 17 ปี ก็เป็นหัวหน้าทีมโปรแกรมเมอร์ของเกม Theme Park เกมที่โด่งดังในยุคนั้น และเป็นผู้เขียนอัลกอริทึมของเกมดังกล่าวอีกด้วย (อัลกอริทึม (Algorithm) คือขั้นตอนกระบวนการแก้ปัญหาที่สามารถอธิบายออกมาเป็นขั้นตอนที่ชัดเจนเมื่อนำเข้าอะไรแล้วจะต้องได้ผลลัพธ์เช่นไร)
คุณเดมิส ฮาสซาบิส ผู้อยู่เบื้องหลัง AlphaGo
ขอบคุณภาพประกอบจาก
http://www.rollingstone.com/culture/features/inside-the-artificial-intelligence-revolution-a-special-report-pt-1-20160229
นับจากนี้ไปอาจมีผู้ท้าชิงเกมหมากล้อมกับ AlphaGo ขึ้นเรื่อย ๆ แต่อาจจะไม่ใช่เฉพาะมนุษย์เท่านั้น เพราะประเทศเกาหลีใต้ จีน และญี่ปุ่น ซึ่งเป็นประเทศผู้นำด้านหมากล้อมและเทคโนโลยี คงจะสร้าง AI ตัวใหม่ขึ้นมาเพื่อต่อกรกับ AlphaGo ต่อไป
ขอบคุณภาพประกอบจาก - http://usa.chinadaily.com.cn/epaper/2016-03/18/content_23948893.htm
เอกณัฏฐ์ สวัสดิ์หิรัญ TPA Press
