อ่านจากซ้ายไปขวา หรือ จากขวาไปซ้าย ?
หากเพื่อน ๆ เคยได้อ่านหนังสือของประเทศญี่ปุ่น เกาหลี หรือ จีน จะพบว่า วิธีการอ่านจะแตกต่างกับของประเทศไทย โดยการอ่านหนังสือของประเทศไทยจะอ่านจากซ้ายไปขวา ส่วนของประเทศญี่ปุ่น เกาหลี และจีน จะเป็นการอ่านจากขวาไปซ้าย ทั้งนี้มีสาเหตุมาจากวัฒนธรรมการเขียนที่แตกต่างกัน โดยการเขียนในภาษาไทย (รวมถึงภาษาอังกฤษ) จะเป็นการเขียนเริ่มจากทางซ้ายไปขวาแล้วขึ้นบรรทัดใหม่ ทำให้ต้องอ่านหนังสือจากซ้ายไปขวา ส่วนในภาษาญี่ปุ่น เกาหลี และจีน ซึ่งมีวิวัฒนาการตัวอักษรมาจากภาษาจีนเหมือนกัน จึงทำให้วัฒนธรรมในการเขียนออกมาในรูปแบบเดียวกันคือ เริ่มเขียนจากบนลงล่างและเรียงจากขวาไปซ้ายเป็นแนวตั้งไปเรื่อย ๆ จึงทำให้ต้องอ่านจากขวาไปซ้าย
ภาพประกอบจาก : http://chinesestudy.weebly.com
การ์ตูนญี่ปุ่นเองก็จะเป็นการอ่านจากขวาไปซ้าย หรือที่เรียกกันในบ้านเราว่า “จากหลังมาหน้า” และใน 1 หน้ากระดาษจะมีการแบ่งเป็นช่อง ๆ หลายช่อง วิธีอ่านการ์ตูนช่องแบบนี้จะเริ่มจากขวาไปซ้ายและบนลงล่าง ดูตัวอย่างได้จากภาพประกอบด้านล่าง
ภาพประกอบจาก : https://sites.google.com/site/manga602
ยุคเริ่มแรกที่การ์ตูนญี่ปุ่นมีการแปลเป็นภาษาไทย ขณะนั้นยังไม่มีการขอลิขสิทธิ์เป็นเรื่องราวแบบปัจจุบัน ทำให้สำนักพิมพ์ในตอนนั้นไม่ได้จัดทำหนังสือให้อ่านจากขวาไปซ้ายตามต้นฉบับ แต่ให้อ่านจากซ้ายไปขวาตามวัฒนธรรมของบ้านเรา และใช้การกลับภาพ จึงทำให้สิ่งที่อยู่ในภาพทุกอย่างกลับด้านกันหมด (เหมือนเอาหนังสือไปส่องกระจก) ทำให้ผู้อ่านการ์ตูนในสมัยนั้นจะรู้สึกสับสนในคำแปล โดยเฉพาะการ์ตูนเกี่ยวกับกีฬา เช่น ในภาพเป็นการเตะบอลด้วยเท้าซ้าย แต่คำแปลบอกว่าเป็นการเตะด้วยเท้าขวา ภายหลังเริ่มมีการขอลิขสิทธิ์การจัดทำการ์ตูนญี่ปุ่นเป็นภาษาไทยอย่างถูกต้อง หลาย ๆ สำนักพิมพ์จึงเริ่มมีการจัดทำหนังสือให้ตรงตามต้นฉบับเรื่อยมาจนปัจจุบัน
ปัจจุบันยังมีการ์ตูนญี่ปุ่นบางเรื่องที่จัดทำเป็นภาษาไทยถูกต้องตามลิขสิทธิ์ แต่ก็ยังใช้วิธีการอ่านจากซ้ายไปขวาอยู่ (ฉบับญี่ปุ่นอ่านจากขวาไปซ้าย) อาจเพราะเป็นการ์ตูนที่มีความยาวต่อเนื่องมาตั้งแต่สมัยเริ่มมีการขอลิขสิทธิ์ ซึ่งเล่มแรก ๆ ของการ์ตูนเล่มนั้น ๆ อ่านจากซ้ายไปขวา จึงอาจเป็นไปได้ว่าอยากให้จัดพิมพ์ในรูปแบบเดียวกันทั้งเรื่อง
ภาพตัวอย่างหนังสือการ์ตูนญี่ปุ่นฉบับลิขสิทธิ์ที่จัดพิมพ์ในรูปแบบการอ่านซ้ายไปขวา ซึ่งการ์ตูนเรื่องนี้ตีพิมพ์ครั้งแรกในปี พ.ศ. 2532 และปัจจุบันก็ยังคงตีพิมพ์อยู่ (ยังไม่จบ)
ปกการ์ตูนเรื่อง “ก้าวแรกสู่สังเวียน” หรือชื่อในญี่ปุ่นคือ はじめの一歩 โดยสำนักพิมพ์วิบูลย์กิจ
** หมายเหตุ : ปัจจุบันประเทศเกาหลีและจีนได้จัดทำหนังสือให้อ่านจากซ้ายไปขวามากขึ้น เพื่อความเป็นสากล รวมถึงประเทศญี่ปุ่นเช่นเดียวกัน
เอกณัฏฐ์ สวัสดิ์หิรัญ TPA Press
