เรื่องไข่ ๆ ในภาษาญี่ปุ่น
ไข่เป็นแหล่งโปรตีนที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง นิยมนำมาใช้ประกอบอาหารญี่ปุ่นหลากหลายเมนูที่เรารู้จักกันดี ไม่ว่าจะเป็นไข่ม้วน ข้าวห่อไข่ หรือแม้แต่ราเมนก็มี “ไข่” เป็นท็อปปิง แต่เดี๋ยวก่อน...บทความนี้ไม่ได้จะมาบอกวิธีทำอาหารญี่ปุ่นจากไข่ แต่มีเกร็ดความรู้สนุก ๆ เกี่ยวกับ “ไข่” ในภาษาญี่ปุ่น มาเล่าให้รู้จักกันมากขึ้น จะมีอะไรบ้างไปดูกันเลย !
1. คันจิของคำว่า "ไข่"
ไข่ในภาษาญี่ปุ่นเขียนเป็นคันจิได้สองแบบคือ 卵 และ 玉子 ทั้งสองคำนี้ออกเสียงเหมือนกันว่า たまご (ทามาโงะ) แต่มีบริบทของการใช้แตกต่างกัน โดยมีวิธีการแยกอย่างง่าย ๆ คือ 卵 หมายถึง ไข่ของสัตว์ทุกชนิดที่ฟักออกมาเป็นสิ่งมีชีวิต เช่น
ไข่ไก่ = 鶏の卵 (นิวาโทริ โนะ ทามาโงะ) หรือ 鶏卵 (เครัน)
ไข่เต่า = カメの卵 (คาเมะ โนะ ทามาโงะ)
รวมถึงไข่สดก่อนนำไปปรุงสุกเป็นอาหารก็ใช้คันจิ 卵เช่นกัน ดังนั้น เมนูสุดฮิตของคนญี่ปุ่นอย่าง “ข้าวราดไข่ดิบ” จึงเขียนว่า 卵かけご飯 (ทามาโงกาเกโงฮัน)
ขอบคุณรูปภาพจาก
https://www.shutterstock.com/image-photo/tamago-kake-gohan-rice-raw-egg-1447767140
ส่วนทามาโงะที่เขียนด้วยอักษรสองตัว 玉子 หมายถึง ไข่ที่นำไปปรุงสุกเป็นอาหารแล้ว ซึ่งมักสื่อถึงอาหารที่ใช้ไข่ไก่เป็นส่วนประกอบ ด้วยเหตุนี้ ชื่อเมนูอาหารที่ทำจากไข่จึงเขียนด้วยคันจิ 玉子 เช่น
ข้าวหน้าไข่ = 玉子丼 (ทามาโงด้ง)
ไข่ม้วน/ไข่หวาน = 玉子焼き (ทามาโงยากิ)
ขอบคุณรูปภาพจาก
https://www.shutterstock.com/image-photo/tamagoyaki-japanese-rolled-omelet-776833540
• • • • • • • • • • • • • • • • • •
2. ไข่ต้ม VS ไข่ต้มปรุงรส
คำว่า “ไข่ต้ม” ในภาษาญี่ปุ่น เรียกว่า ゆで卵 (ยูเดทามาโงะ) มาจากการประสมคำว่า ゆでる (ยูเดรุ) = “ต้ม (ในน้ำร้อน)” รวมกับคำว่า 卵 (ทามาโงะ) = “ไข่” ซึ่งไข่ต้มที่ว่านี้หมายถึง ไข่ที่ต้มสุกในน้ำร้อนโดยไม่ได้ปรุงรส
ขอบคุณรูปภาพจาก
https://www.shutterstock.com/th/image-photo/chicken-eggs-boiling-saucepan-on-electric-2421160843
แต่หากพูดถึง “ไข่ต้มปรุงรส” หรือ “ไข่ต้มซีอิ๊วญี่ปุ่น” ที่นิยมใส่เป็นท็อปปิงราเมน จะเรียกว่า 煮玉子 (นิทามาโงะ) มาจากการประสมคำว่า 煮る(นิรุ) = “ต้ม (ในน้ำซุป)” รวมกับคำว่า 玉子 (ทามาโงะ) = “ไข่” ซึ่งแตกต่างจากไข่ต้มแบบทั่วไปคือ เป็นไข่ปอกเปลือกที่ต้มในน้ำซุปปรุงรสหรือซีอิ๊วญี่ปุ่นเพื่อให้ไข่มีรสชาติ โดยศัพท์คำนี้มักปรากฏอยู่บนเมนูตามร้านราเมน หรือจะเรียกไข่ต้มปรุงรสนี้ว่า 味つけ玉子 (อาจิทสึเกทามาโงะ) ก็ได้เช่นกัน
ขอบคุณรูปภาพจาก
https://www.yukimura-g.co.jp/news_453.html
• • • • • • • • • • • • • • • • • •
3. เมนู "ไข่" ที่ไม่มีคำว่า "ไข่"
เมนูข้าวหน้าต่าง ๆ ของญี่ปุ่นเรียกว่า 丼 (ดมบูริ) มีความหมายตรงตัวว่า “ชาม” เป็นอาหารจานเดี่ยวที่มักเสิร์ฟในชามใส่ข้าว หากใช้เป็นคำต่อท้ายในชื่ออาหารจะออกเสียงว่า ～丼 (ด้ง) ซึ่งโดยส่วนใหญ่มักตามหลังชื่อของเนื้อสัตว์หรือวัตถุดิบที่ราดบนข้าว เช่น
ข้าวหน้าเนื้อ = 牛丼 (กิวด้ง)
ข้าวหน้าเทมปุระ = 天丼 (เทนด้ง)
อย่างไรก็ตาม มีเมนูข้าวที่ไม่ได้ตั้งชื่อตามวัตถุดิบแบบตรงตัวด้วยเช่นกัน แต่ใช้การเปรียบเปรยความสัมพันธ์ของอาหาร เช่น “ข้าวหน้าไก่ใส่ไข่” หรือที่รู้จักกันในชื่อ 親子丼 (โอยาโกด้ง) มีความหมายตรงตัวว่า “ข้าวหน้าพ่อแม่ลูก” โดยที่มาของชื่อนี้มาจากส่วนประกอบหลัก 2 อย่างในอาหาร นั่นคือ “เนื้อไก่” กับ “ไข่ไก่” เปรียบได้กับ 親 (โอยะ) = “พ่อแม่” และ 子 (โคะ) = “ลูก” ที่มารวมตัวอยู่ในอาหารจานเดียวกัน
ขอบคุณรูปภาพจาก
https://www.shutterstock.com/image-photo/oyakodon-chicken-egg-bowl-2515333173
นอกจากนี้ ในร้านอาหารแถบคันไซยังมีเมนูข้าวที่ได้รับความนิยมไม่แพ้โอยาโกด้ง นั่นคือ いとこ丼 (อิโตโกด้ง) มีความหมายตรงตัวว่า “ข้าวหน้าลูกพี่ลูกน้อง” ซึ่งจริง ๆ ก็คือ “ข้าวหน้าเป็ดใส่ไข่” ที่มีหน้าตาคล้ายกับโอยาโกด้ง แต่เปลี่ยนจากเนื้อไก่เป็นเนื้อเป็ดนั่นเอง เรียกได้ว่า อาหารญี่ปุ่นที่มีไข่เป็นส่วนประกอบมีชื่อหลากหลายสุด ๆ แต่พอรู้ที่มาที่ไปของชื่อแล้วก็ช่วยให้จำคันจิและคำศัพท์เกี่ยวกับอาหารเมนูไข่ไปพร้อมกันได้เลยเนอะ :D
• • • • • • • • • • • • • • • • • •
ข้อมูลอ้างอิง :
→ https://10mtv.jp/pc/column/article.php?column_article_id=2691
→ https://byfood.com/blog/culture/what-is-donburi
→ https://erecipe.woman.excite.co.jp/article/E1597111795400/
→ https://news.allabout.co.jp/articles/o/47399/
→ https://sudachirecipes.com/ramen-egg-recipe/#What_is_Ajitama_Egg_NitamagoAjitsuke_Tamago
กุลวรากร เอกอัครากุล TPA Press
6 ก.พ. 68
