อานิเมะ หรือ มังงะ ทำไมนะถึงแตกต่าง !
การ์ตูนญี่ปุ่น นับว่าเป็นสิ่งที่ได้รับความนิยมจากผู้อ่านชาวไทยมาช้านาน ไม่ว่าจะดูผ่านทางสื่อประเภทไหน เช่น หนังสือ โทรทัศน์ หรือภาพยนตร์ ซึ่งในภาษาญี่ปุ่นจะมีคำศัพท์สำหรับเรียกการ์ตูนตามประเภทที่ต่างกัน ไปจนถึงคำศัพท์ที่ใช้แบ่งเนื้อหาของการ์ตูนเป็นแนวต่าง ๆ
ประเภทของการ์ตูน
มังงะ (漫画 manga) หมายถึง การ์ตูนที่มีการวาดแบ่งเป็นช่อง ๆ ลงบนกระดาษโดยนักวาดการ์ตูนชาวญี่ปุ่น ซึ่งปัจจุบันมีการใช้คำนี้กันอย่างแพร่หลายแม้ว่าการ์ตูนนั้นจะไม่ได้มาจากผู้วาดชาวญี่ปุ่นก็ตาม และทั่วไปจะหมายถึง “หนังสือการ์ตูนที่เป็นรูปเล่ม” นั่นเอง
อานิเมะ (アニメ anime) เป็นคำย่อของ アニメーション (animation) ซึ่งยืมมาจากภาษาอังกฤษ หมายถึง ภาพยนตร์การ์ตูน ทั้งสองคำนี้สามารถใช้แทนกันได้ แต่ในภาษาญี่ปุ่นจะนิยมใช้รูปย่อมากกว่า คำว่า อานิเมะ มีขอบเขตครอบคลุมภาพยนตร์การ์ตูนทั้งหมด โดยไม่จำกัดแนวหรือรูปแบบใด ๆ ส่วนภาษาไทยในสมัยก่อนใช้คำว่า "ภาพยนตร์การ์ตูนญี่ปุ่น" แทนคำว่า "อานิเมะ" แต่ปัจจุบันคำว่า "อานิเมะ" เป็นคำที่นิยมใช้มากกว่าโดยเฉพาะกลุ่มคนที่ชื่นชอบการ์ตูนญี่ปุ่น
โดจิน (同人 doujin) คือ การ์ตูนที่ผู้อ่านวาดขึ้นมาเอง โดยมีเนื้อหาอ้างอิงมาจากมังงะหรืออานิเมะเรื่องใดเรื่องหนึ่งเป็นหลัก แต่เนื้อเรื่องไม่ตรงกับต้นฉบับเดิม จะเป็นเนื้อเรื่องที่ผู้วาดแต่งขึ้นมาเองตามความชอบส่วนตัว ส่วนคำว่า โดจินชิ (同人誌 doujinshi) เป็นคำย่อของคำว่า โดจินซัชชิ (同人雑誌doujinzasshi) แปลว่า นิตยสารของคนที่ชื่นชอบอะไรอย่างเดียวกัน
แนวของมังงะและอานิเมะ
โชเน็น (少年 shonen) : อานิเมะและมังงะที่มีกลุ่มเป้าหมายหลักเป็นเด็กผู้ชายหรือวัยรุ่นชาย การ์ตูนญี่ปุ่นแนวโชเน็นส่วนใหญ่เป็นเรื่องของการต่อสู้ ไม่ว่าจะเป็นการรบราฆ่าฟันหรือการต่อสู้กันในเกมกีฬา ตัวละครหลักโดยมากเป็นผู้ชาย และมักมีเรื่องของมิตรภาพระหว่างตัวละครชายเป็นจุดสำคัญ ตัวอย่างเช่น Dragon Ball
มังงะแนวโชเน็น : Dragon Ball Z
ขอบคุณภาพจาก - girlschannel.net
อานิเมะแนวโชเน็น : One Piece Film Z
ขอบคุณภาพจาก - cartoon.mthai.com
โชโจะ (少女 shojo) : อานิเมะและมังงะที่มีกลุ่มเป้าหมายหลักเป็นเด็กผู้หญิงหรือวัยรุ่นผู้หญิง การ์ตูนญี่ปุ่นแนวโชโจะมักเป็นเรื่องของความรัก และมักมีตัวละครเอกเป็นเด็กผู้หญิงที่จิตใจเข้มแข็ง แต่ก็มีการ์ตูนแนวโชโจะบางเรื่องที่มีตัวละครเอกเป็นผู้ชายและมีฉากต่อสู้ เพื่อให้ถูกรสนิยมผู้อ่านกลุ่มอื่น ๆ ตัวการ์ตูนญี่ปุ่นแนวโชโจะมักมีลายเส้นคม ดูเบา ตาของตัวละครมักเป็นประกายและใหญ่กว่าปกติ
มังงะแนวโชโจะ : Kyou no Kira Kun
ขอบคุณภาพจาก - naruoc.deviantart.com
เซเน็น (青年 seinen) : อานิเมะและมังงะที่มีกลุ่มเป้าหมายเป็นวัยรุ่นชายอายุ 18 ปีขึ้นไปถึงวัยกลางคน แต่บางครั้งกลุ่มเป้าหมายอาจจะมีอายุมากกว่านี้ หรือบางเรื่องก็มีกลุ่มเป้าหมายเป็นนักธุรกิจวัยกลางคน การ์ตูนแนวเซเน็นมีเนื้อหาและสไตล์ที่หลากหลาย บ้างก็เป็นการ์ตูนแนวทดลอง บ้างก็มีความน่ารักของตัวละครเป็นจุดขาย และบ้างก็มีเนื้อหาค่อนข้างรุนแรง แต่อย่างไรก็ดีการ์ตูนแนวเซเน็นก็สื่อให้เห็นว่าเป็นการ์ตูนที่เหมาะกับผู้อ่านที่บรรลุนิติภาวะแล้ว
โจเซ (女性 josei) : อานิเมะและมังงะที่มีกลุ่มเป้าหมายเป็นวัยรุ่นหญิงอายุประมาณ 18 ปีขึ้นไปถึงวัยกลางคน การ์ตูนแนวโจเซส่วนใหญ่จะเกี่ยวกับชีวิตประจำวันของผู้ใหญ่เพศหญิงในญี่ปุ่น แต่มีบางเรื่องที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับนักเรียนมัธยม สไตล์การวาดภาพคล้ายกับการ์ตูนแนวโชโจะ แต่ตาไม่ใหญ่และเป็นประกายเท่าและภาพโดยรวมดูเหมือนจริงมากขึ้น การ์ตูนโจเซจะเล่าเรื่องของความรักอย่างสมจริงสมจัง ผิดกับความรักในการ์ตูนโชโจะซึ่งมักเป็นความรักในอุดมคติ
หมายเหตุ : ยังมีคำศัพท์ที่ใช้เรียกแนวการ์ตูนเฉพาะทางต่าง ๆ อีกหลายคำ ซึ่งเกี่ยวกับหุ่นยนต์ การ์ตูนสำหรับเด็ก หรือเรื่องเพศ เป็นต้น ซึ่งในส่วนนี้จะไม่ขอกล่าวถึง
เอกณัฏฐ์ สวัสดิ์หิรัญ TPA Press