4 สัตว์เทพศักดิ์สิทธิ์
ชาวจีนในสมัยโบราณกาลมีความเชื่อเกี่ยวกับสัตว์เทพ 4 ตน คือ มังกรเขียว เสือขาว หงส์แดง และเต่าดำ โดยเริ่มแรกมาจากการแบ่งท้องฟ้าออกเป็น 4 ส่วนตามทิศ คือ ตะวันออก ตะวันตก เหนือ ใต้ และได้สังเกตการเรียงตัวของกลุ่มดาวเทียบกับลักษณะของสัตว์ในตำนานที่ตนเองเชื่อ โดยทิศตะวันออกแทนกลุ่มดาวมังกรเขียว ทิศตะวันตกแทนกลุ่มดาวเสือขาว ทิศใต้แทนกลุ่มดาวหงส์แดง และทิศเหนือแทนกลุ่มดาวเต่าดำ ซึ่งแต่ละทิศจะครอบครองดาว 7 ดวง รวมทั้งหมดเป็น 28 ดวง ต่อมา สัตว์ทั้ง 4 ทิศก็ได้รับการยอมรับมากขึ้นเรื่อย ๆ จนเปรียบเปรยเป็นสัตว์เทพศักดิ์สิทธิ์ และได้ปรากฏในศาสตร์ต่าง ๆ ของชาวจีนหลากหลายสาขา อาทิ ดาราศาสตร์ ภูมิพยากรณ์ หรือแม้แต่การทหาร ซึ่งมีบทหนึ่งของตำราพิชัยสงครามได้กล่าวถึงการกำหนดทิศทางการเดินทัพไว้ว่า “ซ้ายเป็นมังกรเขียว ขวาเป็นเสือขาว ทัพหน้าคือหงส์แดง และเต่าดำคุมหลัง บัญชาการจากเบื้องบน นำปฏิบัติสู่เบื้องล่าง”
ขอบคุณภาพจาก - www.puzzlejump.com
ความเชื่อเรื่อง 4 สัตว์เทพไม่ได้มีเฉพาะในประเทศจีนเท่านั้น ประเทศญี่ปุ่นและประเทศเกาหลีเองต่างก็มีความเชื่อในเรื่องดังกล่าวเหมือนกัน ซึ่งเป็นผลพวงมาจากการแลกเปลี่ยนและการถ่ายทอดทางวัฒนธรรมนั่นเอง โดยสัตว์เทพทั้ง 4 จะเรียกรวมกันว่า ซื่อหลิง (四灵) ในภาษาจีน หรือเรียกว่า ชิจิน (四神) ในภาษาญี่ปุ่น ซึ่งสัตว์เทพแต่ละตัวเป็นตัวแทนของทิศ ธาตุ และฤดูกาลที่แตกต่างกันไป ดังนี้
มังกรเขียว
ขอบคุณภาพจาก - www.akibanation.com/en/animal-deity-protector-japan
มังกรเขียว บ้างก็เรียกว่า มังกรฟ้า 青龙 (อ่านว่า ชิงหลง ในภาษาจีน, เซริว 青竜 ในภาษาญี่ปุ่น, ชอง-นยง 청룡 ในภาษาเกาหลี) สัตว์เทพแห่งทิศตะวันออก เป็นตัวแทนของฤดูใบไม้ผลิ สีประจำตัวคือ สีเขียวหรือสีฟ้า อยู่ในธาตุไม้ บางความเชื่อก็ว่าอยู่ในธาตุลม เป็นสัญลักษณ์ของคุณงามความดี ความอ่อนโยนสงบสุขและความมั่นคงของบ้านเมือง นอกจากนี้ยังใช้เป็นตัวแทนของจักรพรรดิ
หงส์แดง
ขอบคุณภาพจาก - www.akibanation.com/en/animal-deity-protector-japan
หงส์แดง 朱雀 (อ่านว่า จูเชว่ ในภาษาจีน, ซูซาคุ 朱雀 ในภาษาญี่ปุ่น, ชูจัก 주작 ในภาษาเกาหลี) สัตว์เทพแห่งทิศใต้ ตัวแทนของฤดูร้อน สีประจำตัวคือ สีแดง อยู่ในธาตุไฟ เป็นสัญลักษณ์ของความรอบรู้ ความเป็นสิริมงคล และความจงรักภักดี มักถูกจับคู่กับ มังกรเขียว ในลักษณะตัวแทนของผู้ให้และผู้รับที่ทำให้เกิดความสมดุล นอกจากนี้ยังเป็นตัวแทนของจักรพรรดินี
เสือขาว
ขอบคุณภาพจาก - www.akibanation.com/en/animal-deity-protector-japan
เสือขาว 白虎 (อ่านว่า ไป๋หู่ ในภาษาจีน, เบียคโกะ 白虎 ในภาษาญี่ปุ่น, แพโค 백호 ในภาษาเกาหลี) สัตว์เทพแห่งทิศตะวันตก ตัวแทนของฤดูใบไม้ร่วง อยู่ในธาตุทอง บางความเชื่อก็ว่าอยู่ในธาตุลม เป็นสัญลักษณ์ของการปกป้องและคุ้มครอง คอยขับไล่ปีศาจ เป็นราชาแห่งขุนเขา นอกจากนี้ยังถือเป็นสัญลักษณ์ในการรบและการทหาร
เต่าดำ
ขอบคุณภาพจาก - www.akibanation.com/en/animal-deity-protector-japan
เต่าดำ 玄武 (อ่านว่า เสวียนอู่ ในภาษาจีน, เกมบุ 玄武 ในภาษาญี่ปุ่น, ฮยอนมู 현무 ในภาษาเกาหลี) สัตว์เทพแห่งทิศเหนือ ตัวแทนของฤดูหนาว อยู่ในธาตุน้ำ บางความเชื่อก็ว่าอยู่ในธาตุดิน เป็นสัตว์เทพที่มีสัตว์ตัวอื่นพ่วงมาด้วยนั่นก็คือ งู ที่พันอยู่รอบตัวนั่นเอง เต่าดำคือสัญลักษณ์ของความศรัทธา อายุที่ยืนยาว และมีความสุข
นอกจากนี้ บางความเชื่อก็เชื่อว่ามีสัตว์เทพตัวที่ 5 อยู่ ณ จุดศูนย์กลางของสัตว์เทพทั้ง 4 ทิศนี้ นั่นก็คือ มังกรทอง
ขอบคุณภาพจาก - www.akibanation.com/en/animal-deity-protector-japan
มังกรทอง 黄龙 (อ่านว่า หวงหลง ในภาษาจีน, โอริว 黃龍 ในภาษาญี่ปุ่น, ฮวัง-นยง 황룡 ในภาษาเกาหลี) เป็นตัวแทนของธาตุดิน ประจำอยู่ ณ จุดศูนย์กลางของทิศทั้ง 4 ซึ่งเป็นตำแหน่งเดียวกับจุดศูนย์กลางของสวรรค์และจักรวาลทั้งหมด
เอกณัฏฐ์ สวัสดิ์หิรัญ TPA Press
